De perfecte pizzapunt - ADD en perfectionisme

Add en perfectionisme, een combi deal?

Och wát was het aandoenlijk en lollig tegelijk. Vol trots en een big smile stond ik vol verwachting te kijken naar de groene berg met een plakkaat aangebrachte sneeuw. Nope de condities waren verre van perfect. Maar kniesoor! Want wij waren mit ganzen Familien in ons oude vertrouwde Kirchberg en met een pils in de hand keken wij toe hoe de jongste telg van het stel, mijn zoon van 5, dan éindelijk zijn 1e echte medaille zou innen. Wekenlang had hij al ‘gesport’ om zijn opa eruit te racen. En dan was nu zijn grande finale. De befaamde ski wedstrijd.

Op de nipper waren we met haar omhoog en een just in time puntlanding gearriveerd op de oefenwijde. Pffieuw, dat is check. En daar stond ‘ie. Klaar om te gaan. But. Zoals dat gaat was het ook hier éventjes wachten voordat alle kids in gelid stonden. En ja hoor, paar pilsjes verder was het zover. De 1e ging vlot. Zó, die heeft de Sjors erin. Toen nr 2, ski’s wijd en gaan. Was het perfect? Mwah.. maar hij ging wel. Een paar gevallen, een paar snelle Jelle’s en yep.. de állerlaatste in rij. God God, nu zou het gebeuren, zet ‘m op jongen!

Of liever gezegd add en faalangst?

Eerst zie ik niets. Huh, waar staat ‘ie nou? Dan zie ik in de verte iets bewegen. De rode helm schuivelt ietsiepietsie vooruit. Yes. De intentie is daar. Kom op jongen!

Dan is ‘ie over het dode punt, tijd om te glijden. Ik zie meteen dat de pizzapunt (de beginners move) er goed is ingeramd. Dat zit snor.

Maar hé, staat ‘ie nu stil? Oh nee, ik zie z’n jas heeel lichtjes bewegen. Hij skiet! Met de precisie van een open hart operatie. Met de perfecte uitvoering van zijn pizzapunt perst hij zichzelf door de sneeuw, met tergende traagheid snijdt hij langs de poortjes alsof zijn leven ervan af hangt. De concentratie druipt onder z’n helm vandaan. En een ongeduldig geschuifel van de vrouw naast me.

Om te gieren natuurlijk! En tegelijk heb ik met ‘m te doen. Typisch omdat het zó symbool staat voor zijn perfectionisme die we ook van thuis kennen. Want door zo te focussen op zijn perfecte pizzapunt, het moet immers wel goed en het mag zeker niet fout, kwam de beste man amper vooruit. 

Nu heeft mijn zoon niet per se add en of dit voortkomt uit faalangst, perfectionisme of een hang naar controle, het kan nog alle kanten op en zijn ontwikkeling staat letterlijk in de kinderschoenen. Het was vooral een spiegel voor mezelf. Want ik ken dit principe maar al te goed. Het willen bewijzen dat ik het wel kan. Tegelijk moet het dan ook perfect. En ik mag zeker niet falen. Want wat zullen anderen wel niet denken. En tadaa, een coping mechanisme is geboren. Regelmatig voel ik me op de staart getrapt door mijn perfectionisme en add. Het houdt me letterlijk tegen, door ongelofelijk veel tijd en headspace uit te geven aan hoe het hoort, het ideale plaatje, de perfecte uitvoering en het pleasen van andermans verwachtingen, kom ik simpelweg geen zak vooruit. En erger nog, ik blijf met een lege batterij achter. Want dit kost natuurlijk bakken met energie.

Ken jij ‘m ook, de perfecte pizzapunt? Laat jij je ook wel eens verlammen door je add en faalangst? Of staat perfectionisme en add jouw groei in de weg? Of misschien herken je de verlamming an sich wel vanuit je add, maar weet je niet precies waar die vandaan komt?

Perfectionisme en faalangst een kenmerk van ADD ?

In het DSM handboek vind je het niet terug als kenmerk. Maar ik zie het wel ontzettend veel in mijn praktijk. Een hardnekkige overtuiging, ontstaan door de jaren heen mede door het leven met add. Ook wel gevolgschade genoemd. Bij faalangst speelt vooral de angst voor onderpresteren een rol. Bang dat het mislukt. Je wilt het zo graag goed doen, maar je vindt het lastig en de angst voor falen legt je lam. Het gaat immers toch niet lukken, jij kunt dit toch helemaal niet, begin er maar niet aan. Gek genoeg zijn het juist die gedachten die maken dat je net niet lekker uit de verf komt of erger nog, je vermijdt de hele situatie. Gewoon simpelweg de uitdaging uit de weg gaan en hiermee dus óók het succesmoment. Zonde natuurlijk! Ergens weet je heus wel dat je het kan, je hebt voor hetere vuren gestaan. Maar als je net iets te vaak tegen de lamp bent gelopen, wat mini trauma’s rijker dan wordt het wel een dingetje. Jouw faalangst groeit met de dag.

En bij perfectionisme wil je het onderste uit de kan halen en het liefst nog meer. Ken je dat, nog even 4 blokken omfietsen voor dat ene perfecte kadootje voor die gezellige collega die je nauwelijks kent, terwijl je middenin een deadline zit en al de halve nacht hebt doorgewerkt? Of toch nog even op vrijdagavond doorknallen om de maximale punten op de i te zetten van dat helemaal niet zo heel urgente blog? Want je moet natuurlijk wel bewijzen dat je het kan en alleen perfect is goed genoeg. Pff word je al moe? Of je nu handelt vanuit faalangst of perfectionisme, in beide gevallen vliegt de lat skyhigh. En probeer je een sociale pijn te voorkomen. Dat is een interessante hè? Want wat is de angst? Wat maakt dat je grenzeloos bent? Wat triggert die bewijsdrang? Vaak heeft het te maken met angst voor afwijzing, schuldgevoel, schaamte, gevoelens die volwassenen met add al levenslang met zich mee zeulen. Toch? Welke komt jou bekend voor? Of zweeft dit nog ergens in je onderbewustzijn?

Hoe ga jij om met perfectionisme en faalangst?

Tegenwoordig ben ik een stuk milder voor mezelf. En nee, dat gaat niet over 1 nacht ijs. Ik heb 44 jaar heel hard mijn best gedaan om add en perfectionisme tot in perfectie te cultiveren. Dat ram je er niet zo maar uit. Het is best hard werken om minder hard te werken ;) Maar het wordt wel al snel een stuk lichter! Step by step, elke dag meer ruimte voor lol en luchtigheid. Zal ik je laten zien hoe ik dat doe?

Ben jij benieuwd naar jouw add en perfectionisme of jouw faalangst? Gun jij jezelf ook een milder en lichter leven? Ik leer je hoe je je weer positief kunt voelen en vol zelfvertrouwen zodat je relaxt de wereld ingaat. Heb jij daar ook zin in?